तरकारी खेतीले फेरिएकाे गाउँ

 

कैलाली र कञ्चनपुरको सीमा छुट्याउने मोहना नदी छेउमै रहेको थारू बस्ती उद्यमले परिचित छ । बस्ती प्रवेश गरेसँगै जताततै हराभरा देख्न सकिन्छ । साँझ–बिहानको समयमा सबैजना मिलेर बारीमा काम गरिरहेका देखिन्छन् । ८०/९० परिवार थारू समुदायको बसोबास रहेको शान्तिटोलमा घरैपिच्छे तरकारी खेती गरिएको छ । यहाँका अधिकांश बासिन्दाले १०/१५ कठ्ठादेखि २/३ बिघासम्म तरकारी खेती गरिरहेका छन् । हिउँद होस् या वर्षा यहाँ बाह्रै महिना तरकारी पाइन्छ । जमिन नभएकाहरूले पनि ठेक्कामा लिएर तरकारी खेती गरेका छन् । 

शान्तिटोलकै भागीराम चौधरीको परिवारलाई खान लाउन निकै समस्या थियो । ज्याला मजदुरी गरेरै उनको परिवारको गुजारा जेनतेन चलेको थियो । तर, हाल उनले खान लाउनकै लागि ज्याला मजदुरी गर्नुपर्ने बाध्यता टरेको छ । अरूको खेतमा काम खोज्दै जाने उनको परिवार हाल अरूलाई रोजगारी दिन सक्ने भएको छ । १०/१२ वर्षदेखि तरकारी खेती सुरु गरेपछि भागीरामको परिवारको अवस्था फेरिएको हो । ‘पहिले खान लाउनसमेत पुग्दैनथ्यो,’ उनले भने, ‘हाल यसैबाट खान लाउन र छोराछोरीको पढाइ खर्चसँगै घर घरेडी पनि जोड्न भ्याइएको छ ।’

तरकारी खेतीमै लागेका रामकिसन चौधरीले तरकारी खेतीले गाउँमा निकै परिवर्तन ल्याएको बताए । चौधरीले भने, ‘तरकारी खेतीबाटै यहाँका धेरैले घरपरिवारको खर्चसँगै घर घरेडी र साना खालका सवारी साधनहरू जोडेका छन् ।’ आयस्तर बढेकै कारण यहाँका कृषकले परमपरागत घरको साटो पक्की घर बनाएका छन् । एक कृषक परिवारले एक सिजनमा ५/७ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको तरकारी बिक्री गरिरहेको उनले बताए । 

शान्तिपुर टोलबाट दैनिक २० क्विन्टल बढी तरकारी बाहिरिने गरेको छ । यहाँबाट कैलालीको अत्तरिया र गेटासँगै कोहलपुर तथा बुटवलसम्म तरकारी बाहिरिने गरेको कृषकहरू बताउँछन् । टमाटर, काउली, करेला, लौका, फर्सी, मूला, बोडी र भिन्डीलगायतका तरकारी यहाँ उत्पादन गरिन्छ । ‘सिजनमा एउटै परिवारले १०/१२ क्विन्टल तरकारी बिक्री गर्छन्,’ अर्का कृषक रतन चौधरीले भने । हाल कृषकहरू बर्खे तरकारी लगाउनमा व्यस्त छन् ।