६ महिनामा १४ अर्बको सुनचाँदी आयात

यादव हुमागाई\काठमाडौं 
‘मूल्य बढेपछि माग घट्छ’ यो अर्थशास्त्रको सामान्य बजार सिद्धान्त हो । तर, विगत एक वर्षदेखि विश्वभर सुनको व्यापार भने यसविपरीत छ । सुनको मूल्य पनि बढिरहेको छ र माग पनि । यसको प्रभाव नेपाली सुन बजारमा समेत उस्तै परेको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय बजारसँगै नेपाली बजारमा एक वर्षयता सुनको भाउ उच्च छ । तर, सुनचाँदीमा लगानी गर्नेको संख्या भने बढ्दै गएको छ । यसले गत आर्थिक वर्षमा आयात भए बराबरकै सुनचाँदी तर हीरा चालू आवको ६ महिनामै आयात भएको छ ।

भन्सार विभागका अनुसार गत आर्थिक वर्षमा १५ अर्बको सुन, चाँदी तथा हीरा आयात भएकामा चालू आर्थिक वर्षको पुससम्ममा १४ अर्ब रुपैयाँको आयात भइसकेको छ ।

नेपाली समाजमा विवाहलगायत धार्मिक कार्यमा सुन अनिवार्य मानिन्छ । त्यसैगरी ‘सुखमा गहना, दुःखमा खजाना’का रूपमा समेत सुनलाई लिने गरेको पाइन्छ । पछिल्लो समयमा सेयरबजार र घरजग्गा व्यवसायमा मन्दी आएपछि सुनचाँदीलगायतका बहुमूल्य धातुमा लगानी बढेको अर्थशास्त्री तथा व्यवसायीहरू बताउँछन् ।

“सेयर बजार र जग्गाको भाउ ओरालो लागेकाले सुनचाँदीमा लगानी बढेको हो,” अर्थशास्त्री तथा अर्थ मन्त्रालयका पूर्ववरिष्ठ आर्थिक सल्लाहकार केशव आचार्यले भने, “नेपालीहरूबीच आर्थिक असमानता बढेकाले सुनको भाउ उच्च हँुदा पनि कारोबार बढिरहेको छ ।”

भारतमा चाँदीको भन्सार बढ्दा नेपालमाभन्दा महँगो भएकाले चाँदी त्यसतर्फ गएको हुनसक्ने आचार्यले बताए । यसलाई नियन्त्रण गर्न भन्सार महसुल समायोजन गर्नुपर्ने र आपूर्ति मन्त्रालयले बजारको प्रभावकारी अनुगमन गर्नुपर्ने आचार्यको भनाइ छ ।